Helaine Blumenfeld

In de vier decennia dat Helaine Blumenfeld werkt aan baanbrekende beeldhouwkunst, zijn haar beelden over de hele wereld in solotentoonstellingen te zien geweest en heeft zij in New York een tentoonstelling gedeeld met Henry Moore. Twee kunstkritische boeken en talrijke andere besprekingen in de pers werden aan haar werk gewijd. Haar verschillende beelden zijn in de publieke ruimten te zien van evenzo verschillende plaatsen als Cambridge, Brussel, Nederland en Virginia. Maar van alle prijzen die zij ontving, is de meest recente, de International Award of Sculpture Pietrasanta and Versilia in the World, waarschijnlijk de belangrijkste. Het waren haar geestverwanten en collega's in Pietrasanta die Blumenfeld als eerste vrouw voor de prijs nomineerden en de onderscheiding is een erkenning voor de manier waarop zij als vrouw heeft gestreden voor het respect van deze gemeenschap.

In de loop van de jaren is in Blumenfelds werk beslist sprake geweest van een fundamentele structurele ontwikkeling die heeft geleid tot meer beweging en lyriek in haar beelden. Zij begon met een dichte, complexe basis en voegde hieraan dunnere, schelpachtige elementen toe, die de massa van elk stuk aanzienlijk veranderden: beelden die zwaar en met de aarde verbonden leken, kregen hierdoor een lichtvoetiger karakter. Langzamerhand werden de aanvullingen steeds belangrijker, en zij kan deze inmiddels zo inzetten dat zij alle volume, complexiteit en beweging bieden die het voltooide werk moet tonen als het, door de sterk aan de realiteit gebonden materialen marmer en brons, iets wil verbeelden wat in werkelijkheid geen substantie heeft. De buitenste oppervlakken van deze kunstwerken geven een innerlijke spiritualiteit weer. Alhoewel transparantie in de beeldhouwkunst niet gemakkelijk te verwezenlijken is, brengt Blumenfeld door haar technische virtuositeit consequent licht in haar werk aan als een vierde dimensie.

Het werk van Helaine Blumenfeld communiceert op vele verschillende niveaus, visueel en fantasierijk, tastbaar en emotioneel, maar de onderliggende gedachte is een nadruk op groei en ontwikkeling. Zowel voor de kunstenares als voor de persoon die naar het kunstwerk kijkt, vertegenwoordigen haar beelden een proces van onthulling en ontdekking. Dit mag dan een zelfstandig proces zijn, Blumenfeld legt er graag de nadruk op, dat een kunstwerk nooit op zichzelf kan staan. Zij was de eerste ontvanger van de International Award of Sculpture Pietrasanta die ooit de vaardige ambachtslieden bedankte die samenwerken met de kunstenaars van de gemeenschap, als erkenning voor het feit dat de oorsprong van een beeldhouwwerk misschien uniek is, maar dat de uitvoering ervan de vrucht van samenwerking is. Zij is ook altijd van mening geweest dat het succes van haar werk gedeeltelijk afhangt van de geschiedenis die de toeschouwer met zich meeneemt. Alleen wanneer deze uitwisseling plaatsvindt, is een beeldhouwwerk echt compleet. Deze tentoonstelling biedt de mogelijkheid tot een diepgaande verbinding, die niet alleen toegankelijk is voor de echte kenners, of voor mensen die uitstekend op de hoogte zijn van de mythen en de geschiedenis van een enkele cultuur. Een ander element is een aanzet tot de overtuiging dat beelden, doordat cynisme en retoriek er geen rol in hebben, de taal kunnen zijn van werkelijke maatschappelijke veranderingen. Blumenfelds uitdrukking heeft een nieuwe directheid ontwikkeld, een directheid die verwant is aan hetgeen zij zag in de Cycladische beelden waardoor zij in eerste instantie werd aangetrokken tot de beeldhouwkunst. Een directheid die een grote rijkdom aan mogelijkheden en creatieve hoop biedt, als wij maar moedig genoeg zijn om erop in te gaan. Om de woorden van Henry Moores beroemde manifest van 1934 te gebruiken, wij vinden in Blumenfelds werk een 'uitdrukking van de betekenis van het leven' en, misschien nog belangrijker, 'een stimulans om ons meer in te spannen voor een betekenisvol leven'.